Boşanma Davalarında Yargılama Usulünün Temel Esasları

01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile medeni yargılama usulünde temel ve çok önemli değişiklikler yapılmıştır. Bu değişikliklerin gerçekleştirilmesinin temel amacı tarafların cevap süresini kısaltıp yargılamanın hızlanmasını ve nihayetinde karar verilmesini kolaylaştırmaktır.

Yukarıdaki amaca uygun olarak yeni yasa ile davalı tarafa dava dilekçesini tebliğ aldığı tarihten itibaren 14 gün içinde davaya cevap vermek ve davacı tarafa da yine aynı şekilde davalının cevap dilekçesine tebliğ aldığı tarihten itibaren 14 gün içerisinde cevaba cevap dilekçesini mahkemeye teslim etme yükümlülüğü getirmiştir. Bunun dışında davacı tarafa dava dilekçesi ile birlikte, davalı tarafa da dava dilekçesini tebliğ aldığı tarihten itibaren 14 gün içinde delil listesini mahkemeye sunma mecburiyeti getirilmiştir ve tarafların bu yükümlülüklere uymaması halinde hak kayıpları ortaya çıkmaktadır.

Bu yasal düzenleme ile eskilerde var olan ve yıllarca bitmeyen boşanma davaları hikâyeleri de artık tarihe karışmaktadır. Antalya Adalet Sarayı bünyesinde hali hazırda 7 adet Aile Mahkemesi görev yapmaktadır ve boşanma davaları bu mahkemelerde görülmektedir. Boşanma davası başlatan davacı tarafın mahkemeye sunduğu dava dilekçesinin davalı tarafa tebliği ile 14 gün içinde davalı taraf kendi savunma dilekçesini ve delillerini mahkemeye sunar. Davalının cevap dilekçesi davaya bakan mahkeme tarafından davacı tarafa tebliğe çıkartılır ve davalı tarafın cevap dilekçesini tebliğ alan davacı cevaba cevap dilekçesini yine 14 gün içerisinde ilgili mahkemeye sunar ve mahkemece son olarak davalı tarafa tebliğ edilir. Davacı tarafın cevaba cevap dilekçesini tebliğ alan boşanma davasının davalısı son cevabını yine tebliğden itibaren 14 gün içinde mahkemeye sunar. Bu son cevap dilekçesinin dosyaya sunulması ile yazışma safhası tamamlanmış olur. Boşanma davasına bakan mahkeme yazışma safhasının tamamlanması sonrasında dosyayı inceleyerek tarafların karşı karşıya geleceği ve uzlaşmaya davet edileceği ön inceleme duruşmasının gününü belirler ve tarafları duruşmaya katılmak üzere davet gönderir.

Ön inceleme duruşması tamamen tarafların uzlaşmaya davet edildiği, uzlaşma olası değil ise tarafların uzlaştıkları ve uzlaşamadıkları hususların tespit edilip tutanak altına alındığı bir duruşma olup bu duruşmada davanın esası hakkında bir inceleme ve görüşme yapılmaz.

Ön inceleme duruşmasının sonlanması ile eğer taraflar boşanma konusunda anlaşma sağlayamamışlar ise mahkeme hakimi her iki tarafın bildirdiği tanıklara davetiye göndererek bir sonraki duruşmada dinlenmesine ve henüz dosyaya girmemiş delillerin dosyaya teslimine veya getirilmesi gereken deliller var ise yazışma yolu ile bu delillerin dosyaya getirtilmesine karar verir.

Bu aşamalardan sonra tahkikat aşamasına geçilmiştir ve mahkeme ilerleyen duruşmalarda tarafların tanıklarını dinler ve delillerini değerlendirerek tarafların boşanma konusundaki taleplerine göre bir karar verme noktasına gelir.